Kahvenin bilimselliği kanıtlanmış faydaları saymakla bitmiyor. Her geçen gün yeni bir faydasının keşfedildiği kahvenin, en önemli oksidanlar arasında yer alıyor. Kahve mucizesini ve insan sağlığına olan faydalarını ülkemizin önemli nöroloji uzmanlarından Prof. Dr. Aytekin Akyüz ile konuştuk…
Kahvenin içeriği hakkında bilgi verir misiniz?
Kahvede en başta kafein olmak üzere antioksidan, antienflama – tuvar, immunomodülatör maddeler, vitaminler ve mineraller dahil pek çok madde içermektedir. Prutein yağ ve karbonhidrattan fakir olduğu için çok düşük kalorilidir.
Kahve hangi sıklıklarla tüketilmelidir? Bilimsel olarak verilebilecek bir öneri mevcut mu?
Günde 400 miligrama kadar kafein önerilmektedir. Bir fincan kahve 75-100 miligram kafein içermektedir. Pek çok hastalığın önlenmesi için erişkin yaşta uzun yıllar 3-5 fincan kahve önerilmekte, hamilelerde ise günlük kafeinden 200 miligramdan az olmalıdır.
Araştırmalarla kanıtlanmış kahvenin yararları nelerdir?
Kahve, uyanıklık dikkat ve farkındalığımızı arttıran, dünyada en yaygın kullanılan psikoaktif bir maddedir Büyük epidemiyolojik araştırmalar da düzenli kahve içenlerde 10 yıllık bir periyotta tüm nedenlere bağlı ölümlerin yüzde 10 ile 20 azaldığı gösterilmiştir. Iş ve egzersiz performansını da artırmaktadır.
Kahvenin hangi hastalıkların önlenmesinde etkili olmaktadır?
Başta kalp-damar hastalıkları olmak üzere, beyin-damar hastalıklarını, Alzheimer’ı, Parkinson’u, multiple sklerozu, tip 2 diyabeti, karaciğer ve bağırsak kanserlerini ve depresyonu önleyici etkisi ispatlanmıştır. Düzenli kahve içenlerde Alzheimer ve Parkinson hastalığı gelişimi %50-60 inme (felç) oluşumu% 20-25 daha az olabilmektedir. Uzun süre düzenli kahve tüketenlerde multiple sklerozun (MS) 1/3 oranında daha az görüldüğü bildirilmiştir.
Kahve tüketerek zayıflayabilir miyiz?
Sadece bu amaç için önermiyorum ama kahvenin yağ yakımını artırdığı ve metabolizmayı hızlandırdığı bilinmektedir ama uzun dönemde bu etki azalabilmektedir. Kafein yağ dokusundaki yağ hücrelerinin parçalanmasına, serbest yağ asitlerinin dolaşıma katılarak enerji kaynağı olarak kullanılmasına neden olmaktadır Ayrıca insülin direnci gelişimini de önlemektedir.
Kahve içildiği zaman vücutta nasıl bir reaksiyon meydana geliyor? Zihin sağlığını etkiliyor mu?
Kafein beyinde inhibitör nörotransmitter olan adenozini bloke ederek nöronların ateşlenmesini artıran norepinefrin ve dopabinde artışa yol açar. Kafein ayrıca kanda adrenalin (epinefrin) miktarını da artırır. Kafeinin hafıza dikkat uyanıklılık enerji seviyesi reaksiyon zamanı ve diğer bilişsel fonksiyonlara olumlu etki yaptığı pek çok araştırma ile gösterilmiştir.
En sağlıklı kahve türü hangisi?
En sağlıklı, güvenilir kahve olarak klasik Türk kahvesini önermekteyim. Bu arada aşırıya kaçmamak şartı ile çayın da faydalı olduğunu belirtmeliyim.
Kahvenin uyku kalitesine bir etkisi var mı? Kahvenin tüketilmemesi gereken bir zaman dilimi var mı?
Uyku saatine yakın içilen kahvenin bazı kişilerde uykuya dalma süresini uzattığı bilinmektedir. Ayrıca kortizol seviyesinin yüksek olduğu 08-09, 13 ve 17-18 saatleri arası kahve içilmesi önerilmemektedir.
Kimler kahve tüketmemeli?
Kahve geçici olarak ılımlı tansiyon yükselmesine ve çarpıntıya neden olabilir ancak düzenli kullanımda tansiyon normale dönmektedir Gastrit, ülser, reflüsü, hipertansiyon ve kolesterol düzeyi yüksek olanlar dikkatli kullanmalı.
Sizin kahveyle aranız nasıl? Hangi sıklıkla tüketiyorsunuz?
Mide şikayetleri nedeniyle günde 2 fincan Türk kahvesi içmekteyim. Yüzde 60-70 kakao içeren bitter çikolata ve çay da diğer kafein kaynaklarım.
